Historia likwidacji Inspektoratu Wewnętrznego Służby Więziennej dobiegła końca. W środę prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy o Służbie Więziennej, która zakłada likwidację więziennej specsłużby. Wartym wspomnienia jest fakt, że na tę decyzję głowa państwa czekała praktycznie do ostatniego dnia, bowiem dokument został przesłany na biurko prezydenta pod koniec maja.

Inspektorat Wewnętrzny Służby Więziennej powstał w 2022 r., by odpowiadać za rozpoznawanie, zapobieganie i wykrywanie przestępstw popełnionych w szczególności przez osadzonych w zakładach karnych albo aresztach śledczych, a także przez funkcjonariuszy i pracowników Służby Więziennej.

Przypomnijmy, projekt likwidacji IWSW przygotowało Ministerstwo Sprawiedliwości, które zwróciło uwagę, że Inspektorat, który w poprzednich latach funkcjonował pod bezpośrednim nadzorem ówczesnego szefa MS Zbigniewa Ziobro, dysponował rozległymi kompetencjami operacyjno-rozpoznawczymi. Według MS obejmowały one m.in. prowadzenie kontroli operacyjnych, zakupów kontrolowanych oraz uzyskiwanie i przetwarzanie danych telekomunikacyjnych, pocztowych i internetowych bez zgody oraz wiedzy osób, których dotyczyły.

Ministerstwo podkreśliło też, że koszty funkcjonowania tej jednostki są niewspółmierne do efektów jej pracy. Według podsumowania resortu, od początku działalności inspektoratu wszczęto 37 spraw operacyjnych o różnym stopniu złożoności, a w 2023 r. funkcjonariusze inspektoratu brali udział w zatrzymaniu jedynie dziewięciu osób. Czynności administracyjno-porządkowe na terenie jednostek Służby Więziennej wykonywali 257 razy, a wsparcia innym organom udzielili dziesięciokrotnie.

Ponadto likwidacja inspektoratu – jak podsumowało MS – przyczyni się do oszczędności w budżecie Centralnego Zarządu Służby Więziennej. Inspektorat bowiem kosztował w 2023 r. – ponad 9,8 mln zł, a w 2024 r. szacuje się, że będzie to ponad 13,8 mln zł.

Wartym przypomnienia jest również fakt, że IWSW kontrowersje wzbudzał jeszcze przed jego oficjalnym powołaniem. Przeciwni jego powstaniu były m.in. związki zawodowe działające w Służbie Więziennej. Więziennicy, po uchwaleniu ustawy tworzącej specsłużbę, próbowali nawet przekonać prezydenta Andrzeja Dudę, by ten skorzystał z przysługującego mu prawa weta, ostatecznie jednak głowa państwa nie przychyliła się do próśb płynących z mundurowego środowiska.