Co zapisano w poselskim projekcie zakładającym powstanie Karty Rodziny Mundurowej, do której prezentowania upoważnieni zostali Konrad Frysztak z Koalicji Obywatelskiej, Andrzej Grzyb z Polskiego Stronnictwa Ludowego oraz Andrzej Szejna z Lewicy? 

Jak czytamy, „ustawa ma na celu wsparcie żołnierzy Sił Zbrojnych Rzeczpospolitej Polskiej i funkcjonariuszy służb podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych oraz członków ich rodzin, a także weteranów i weteranów poszkodowanych i ich rodziny, rencistów i ich rodzin oraz rodziny żołnierzy i funkcjonariuszy zmarłych lub zaginionych”. Oprócz tego nowe przepisy mają przyczynić się do „promowania służby na rzecz bezpieczeństwa państwa i umacnianie pozytywnego wizerunku Sił Zbrojnych oraz służb mundurowych w społeczeństwie”. 

Efektem proponowanych rozwiązań powinien być wzrost liczebności Sił Zbrojnych RP i formacji podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych, wynikający ze zwiększenia liczby potencjalnych kandydatów zainteresowanych pełnieniem różnych form służby wojskowej i służby w resorcie spraw wewnętrznych, a także zatrzymanie odejść ze służby żołnierzy i funkcjonariuszy. W wymiarze społecznym wdrożenie projektu ustawy oznacza przede wszystkim objęcie rodzin mundurowych szczególną opieką państwa z uwagi na ciężar, jaki żołnierze i funkcjonariusze ponoszą dla bezpieczeństwa i porządku publicznego naszego kraju co przekłada się na życie rodziny tego żołnierza czy funkcjonariusza. Dzięki temu osiągnięty zostanie wzrost poczucia zadowolenia w środowiskach mundurowych, jak również wzmocnienie prestiżu społecznego żołnierzy i funkcjonariuszy.
Fragment uzasadnienia projektu ustawy o Karcie Rodziny Mundurowej

W praktyce oznacza to, że mundurowi (oraz ich rodziny) zyskają – „korzystniejszy od ogólnie obowiązującego dostęp do towarów, usług lub innych form działalności, ustalonych w trybie określonym w ustawie lub na podstawie innych przepisów”. Mówiąc wprost, chodzi o zniżki i łatwiejszy dostęp np. do lekarza.

Uprawnieni do otrzymania karty będą żołnierze, funkcjonariusze Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Ochrony Państwa, weterani, a także ich małżonkowie oraz dzieci. Oprócz tego w przepisach mowa też o mundurowych emerytach i rencistach. Według szacunków regulacja objąć może łącznie ok. 1,27 mln beneficjentów. W projekcie nie ma mowy - jak na razie - o mundurowych z Służby Więziennej, Służby Celno-Skarbowej, Straży Marszałkowskiej oraz funkcjonariuszach ABW, AW, SKW i SWW.

Oprócz zniżek, ulg i udogodnień dla osób uprawnionych, oferowanych przez przedsiębiorców, samorządy i instytucje publiczne, w projekcie przewidziano też m.in. dostęp „bez kolejki” – dla funkcjonariuszy służb podległych MSWiA i ich rodzin – do szpitali i przychodni, dla których „podmiotem tworzącym jest minister właściwy do spraw wewnętrznych albo Państwowym Instytucie Medycznym Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji”.

Posiadacze Karty Rodziny Mundurowej mają mieć też ustawowo zagwarantowane zniżki na przejazdy kolejowe – 37 proc. na bilety jednorazowe oraz 49 proc. na bilety długookresowe. 

Oprócz tego Karta ma zapewniać też „pierwszeństwo przyjęcia do przedszkoli dzieci przenoszonych żołnierzy czy funkcjonariuszy – wzorem pierwszeństwa grup wskazanych w ustawie – Prawo oświatowe”.

Dodatkowo, dla beneficjentów, wprowadzone mają zostać ulgi „w opłacie pobieranej za wydanie paszportu. Dla dorosłych zniżka wynosić będzie 50 proc., a dla dzieci 75 proc.

W projekcie możemy też przeczytać, że podobne rozwiązania stosowane są w wielu państwach członkowskich NATO, w tym m.in. w USA, Czechach czy Niemczech. Warto też zauważyć, że również w Polsce, pozarządowe przedsięwzięcia skierowane m.in. do żołnierzy i funkcjonariuszy - takie jak np. „Karta Mundurowa” - funkcjonują już od kilku lat.

Lek na wakaty?

Jak czytamy w uzasadnieniu projektu, „brak wprowadzenia proponowanych i oczekiwanych regulacji przyczyni się do kontynuacji odejść ze służby w Siłach Zbrojnych RP czy formacjach resortu SWiA, braku umacniania prestiżu społecznego żołnierzy i funkcjonariuszy, a w konsekwencji zahamowany zostanie proces wzmacniania jakości i liczebności Sił Zbrojnych i formacji podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych.”

Jak dodano, „w wymiarze społecznym brak wprowadzenia projektowanych regulacji będzie oznaczał, że rodziny mundurowe nie zostaną objęte szczególną opieką państwa, która jest konieczna z uwagi na ciężar, jaki żołnierze i funkcjonariusze ponoszą dla bezpieczeństwa i porządku publicznego naszego kraju, co przekłada się na ciężar całej rodziny”.

Nie ma co ukrywać, że pojawienie się w Sejmie ustawy, zapowiadanej od miesięcy przez MSWiA i MON, a złożonej przez posłów, to spore zaskoczenie. Warto jednak zdać sobie sprawę z tego, że poselskie przedłożenie w znaczący sposób ułatwia drogę legislacyjną. W przeciwieństwie do projektów ministerialnych, te poselskie, nie wymagają bowiem ani przeprowadzenia konsultacji międzyresortowych – w trakcie których często pojawia się wiele uwag zarówno natury merytorycznej, jak i tych związanych z finansami – ani choćby opiniowania projektu przez stronę społeczną.

Jaki będzie ostateczny los dokumentu oczywiście nie wiadomo, ale zakładając, że projekt jest uzgodniony z MON i MSWiA – co, biorąc pod uwagę wieloletnią parlamentarną praktykę nie byłoby niczym nadzwyczajnym – może się okazać, że dość szybko „wspólna” ustawa przejdzie przez Sejm, Senat i trafi na biurko prezydenta. Jeśli tylko spotka się z oczywiście z poparciem parlamentarnej większości i… resortu finansów. 

Szacuje się, że wydatki związane z uruchomieniem projektu Karta Rodziny Mundurowej oraz jego funkcjonowaniem to koszt ok. 50 mln zł w pierwszym roku obowiązywania regulacji i ok. 40 mln zł w latach następnych.