Wiceminister Warchoł wskazał, że "jeśli chodzi o zdradę ojczyzny, przestępstwo bardzo nagminne, to nie było niestety przepisów, które pozwalałyby na karanie tego typu zachowań". "Zatem wprowadzamy do Kodeksu karnego definicję działalności wywiadowczej. Będzie kara za udział w obcym wywiadzie, ale również za prowadzenie właśnie działalności wywiadowczej jako zespół zachowań podejmowanych na szkodę własnej ojczyzny" – dodał.

Zmiana, jak wyjaśnił, wynika m.in. z sytuacji w jakiej znaleźliśmy się po wybuchu wojny na Ukrainie. "Jesteśmy państwem bezpośrednio graniczącym z obszarem wojny, a jednocześnie krajem transgranicznym, to sprawia, że jesteśmy narażeni na różnego rodzaju niebezpieczeństwa" – zaznaczył.

Te nowe przepisy resort sprawiedliwości zapowiada już jednak od jakiegoś czasu. Przykładowo, jak dowiedzieliśmy się jeszcze na początku bieżącego roku, bowiem w marcu, prace na nimi zaczęły się parę tygodni wcześniej (chodzi o agresję Rosji na Ukrainę), we współpracy z Ministerstwem Spraw Wewnętrznych i Administracji, Prokuraturą Krajową oraz szefami służb specjalnych. Jak podkreślał wtedy wiceminister Warchoł, szpiegostwo musi być ścigane "z wyjątkową bezwzględnością".

Jak podkreślano w jeszcze w marcu, nowelizacja dostosowywać ma przepisy Kodeksu karnego do metod działań szpiegowskich prowadzonych z wykorzystaniem nowoczesnych środków technicznych. Projekt rozszerza również znamiona przestępstwa szpiegostwa przeciwko państwu polskiemu. Nowe regulacje wzorowane mają być na przepisach francuskich. Karana będzie nie tylko działalność szpiegowska na rzecz obcego państwa, ale również inne formy ją maskujące. Ministerstwo Sprawiedliwości podawało ponadto, że obecne przepisy nie pozwalają na ściganie samego pozyskiwania informacji godzących w interesy państwa. W związku z tym projekt przewiduje objęcie karalnością również tzw. działalności wywiadowczej, polegającej na pozyskiwaniu lub przekazywaniu wiadomości, których ujawnienie lub wykorzystanie może naruszyć interes państwa m.in. w zakresie ochrony niepodległości, integralności terytorialnej, bezpieczeństwa zewnętrznego i wewnętrznego, czy obronności.

Zagrożenie karą za szpiegostwo ma mieć charakter prewencyjny - podawał resort. Służby wywiadowcze analizują zagrożenia karne w systemie prawnym poszczególnych państw i na tej podstawie podejmują decyzje o podjęciu ryzyka, dlatego uzasadnione ma być ustanowienie zagrożeń karnych na bardzo wysokim pułapie. Teraz kara za udział w działalności obcego wywiadu wynosi od roku do 10 lat więzienia. Po wejściu w życie nowych przepisów ma to być od 5 do 25 lat więzienia. Za szpiegostwo polegające na udzielaniu wiadomości grozi dziś od 3 lat więzienia. Po zmianach - od 8 lat więzienia albo nawet dożywocie. Za kierowanie i organizowanie działalności obcego wywiadu na terenie Polski będzie grozić kara od 10 lat więzienia oraz dożywocie. Obecnie - od 5 lat lub 25 lat więzienia. 

Resort podkreślał również, że stosowanie w praktyce art. 130 Kodeksu karnego, sankcjonującego przestępstwo szpiegostwa, w obecnym kształcie może spotykać się z trudnościami dowodowymi. Powodem ma być to, że niektóre znamiona szpiegostwa nie są dziś precyzyjnie objęte sankcjami. Nowelizacja wprowadzać ma karę za przygotowanie działań szpiegowskich (od 6 miesięcy do lat 8 więzienia), a także za - jak czytamy w komunikacie - nieumyślną postać szpiegostwa (od 3 miesięcy do 5 lat więzienia). W tym drugim przypadku celem jest wyprzedzenie tworzenia przez podejrzanego czy oskarżonego linii obrony polegającej na zasłanianiu się nieświadomością o przekazywaniu informacji na rzecz obcego wywiadu lub podmiotu prowadzącego działalność wywiadowczą.

Wśród nowych przepisów ma być również wprowadzenie szczególnie surowej odpowiedzialności wobec funkcjonariusza publicznego za przestępstwo szpiegostwa. Grozić ma za to od 8 lat więzienia albo kara dożywocia. Karze (od 6 miesięcy do 8 lat więzienia) podlegać będzie również samo zgłaszanie gotowości działania na rzecz obcego wywiadu.

Projekt, na którym pracuje resort sprawiedliwości, zawierać ma również - zgodnie z marcowymi deklaracjami - zmiany w ustawie o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu. Dzięki nim, jak twierdziło Ministerstwo, istotne kompetencje ABW dotyczące dziś zapobiegania i zwalczania przestępczości terrorystycznej zostaną rozszerzone na przestępstwa o charakterze szpiegowskim. Wiceminister Warchoł dodał wtedy również, że przewidziane są też rozwiązania mające pozwalać na współpracę ze służbami sojuszniczymi, by mogły pomagać Polsce w działaniach kontrwywiadowczych. Jak wskazywał, zgodę na działalność danej sojuszniczej służby miałby wydawać premier na wniosek szefa ABW.

Minister Zbigniew Ziobro podkreślał jednak na początku roku, że resort na razie wypracował pewną propozycję, ale była to wersja robocza, która podlegać miała dalszym dyskusjom. Szef Ministerstwa Sprawiedliwości chciał jednak, by została ona możliwe szybko wprowadzona.