Straż Graniczna
W Gdańsku powstaje drugi patrolowiec dla fińskiej Straży Granicznej
Na początku grudnia w Gdańsku rozpoczęto cięcie blach, z których powstanie kadłub drugiego patrolowca nowego typu przeznaczonego dla Straży Granicznej Finlandii (Rajavartiolaitos).
Za jego budowę - pod numerem stoczniowym NB-1407 - odpowiada polskie przedsiębiorstwo Baltic Operator Sp. z o.o. wchodzące w skład Grupy Przemysłowej Baltic. Firma ta zajmuje się produkcją konstrukcji stalowych dla branży stoczniowej, energetyki wiatrowej oraz offshore. Wykorzystuje do tego celu infrastrukturę znajdującą się na wyspie Ostrów, a należącą do Stoczni Gdańskiej Sp. z o.o., która nie prowadzi obecnie działalności produkcyjnej.
Polskie przedsiębiorstwo występuje w roli podwykonawcy fińskiej stoczni Meyer Turku Oy z Turku, która jest podmiotem odpowiedzialnym za realizację umowy z Rajavartiolaitos. Oprócz Baltic Operator w projekt zaangażowana jest także fińska stocznia Uudenkaupungin Työvene Oy z Uusikaupunki, która odpowiadać będzie za budowę nadbudówek oraz wyposażenie obu jednostek.
Zgodnie z podpisanym w grudniu 2022 r. kontraktem Baltic Operator odpowiada za budowę częściowo wyposażonych kadłubów dwóch patrolowców, które zostaną ukończone i wyposażone w Finlandii. Łączna masa konstrukcji stalowych, które powstaną w Polsce ma przekroczyć 5500 t. Powodem zaangażowania polskiej spółki był zapewne fakt, że dostarczała ona wcześniej wielkogabarytowe bloki budowanych w stoczni Meyer Turku Oy promów pasażerskich.
Budowa dwóch nowych pełnomorskich jednostek patrolowych (Offshore Patrol Vessels - OPV) dla fińskiej Straży Granicznej jest realizowana w ramach program Vartiolaiva 2025 (Strażnik 2025), który rozpoczął się w 2020 roku. Jego celem jest zastąpienie obecnie eksploatowanych przez Rajavartiolaitos patrolowców. W pierwszej kolejności chodzi o jednostki Tursas i Uisko, które weszły do eksploatacji w latach 1986-87 i niedługo zakończą służbę, a w dalszej perspektywie również większego i nowocześniejszego patrolowca Turva, na którym banderę podniesiono 9 maja 2014 r.
Program Vartiolaiva 2025 wszedł w fazę realizacji wiosną 2021 r., kiedy to fińska Straż Graniczna zorganizowała przetarg, który wygrała firma Meyer Turku Oy. W czerwcu 2022 r. podpisała ona kontrakt na dostawę dwóch wielozadaniowych patrolowców typu Turva o wartości 448 milionów euro, które powchodzą częściowo z unijnego Instrumentu Wsparcia Finansowego na rzecz Zarządzania Granicami i Polityki Wizowej. Fińska stocznia, należąca do niemieckiej grupy kapitałowej Meyer Werft jest podmiotem odpowiadającym za opracowanie projektu tych jednostek oraz przebieg ich budowy na wszystkich jej etapach.
Czytaj też
Genezy tego programu należy doszukiwać się z zasadniczych zmianach środowiska bezpieczeństwa Finlandii, do których doszło w ostatnim czasie. Ze względu na wzrost ryzyka wystąpienia sytuacji kryzysowych, fińska Straż Graniczna musi być lepiej przygotowana do monitorowania granic i zabezpieczenie integralności terytorialnej Finlandii, jak również być zdolna do reagowania w przypadku wystąpienia katastrof morskimi u jej wybrzeży, na które składa się 4600 km nieregularnej linii brzegowej usianej tysiącami wysp i wysepek.
Archipelagi i wybrzeża Finlandii są wyjątkowe pod względem walorów przyrodniczych. Gdyby jednak w wyniku katastrofy do morza zostałyby uwolnione duże ilość ropy naftowej lub chemikaliów, szkody mogłyby być nieodwracalne. Dlatego zdolność do szybkiego reagowania w takich sytuacjach ma kluczowe znaczenie w celu zapobieżenia zanieczyszczeniu plaż. W związku z czym nowe jednostki pływające Rajavartiolaitos będą wyposażone w najnowocześniejsze systemy służące do walki z wyciekami ropy naftowej i chemikaliów, jak również usuwania ich z powierzchni morza.
Fińska Straż Graniczna oceniła, że modernizacja starzejącej się floty patrolowców już nie wystarczy i muszą zostać one zastąpione przed dwie jednostki wielofunkcyjne, konstrukcyjne oparte na patrolowcu Turva. Dzięki nowym OPV zdolności Rajavartiolaitos będą mogły zostać podniesione do poziomu wynikającego z zadań stojących przed tą formacją jak i środowiska operacyjnego w którym przyszło jej działać.
Nowe patrolowce fińskiej Straży Granicznej będą miały około 4000 ton wyporności i kadłub o wymiarach 98x17,6x5,1 m. Zostaną wyposażone w silniki o mocy 12 MW, pozwalające na osiąga prędkości 18 w. Zostały one zaprojektowane jako niskoemisyjne i energooszczędne oraz mogą posiadać załogę składającą się jedynie z 30 funkcjonariuszy. Będą to jednostki uniwersalne, które poza zadaniami typowymi dla straży przybrzeżnej (ochrona granic morskich, zwalczanie przemytu i kontrola jednostek pływających), będą przystosowane do pełnienia zadań ratowniczych (w tym działań SAR), a także likwidowania skutków rozlewów, w ramach ochrony środowiska wodnego i bezpieczeństwa przeciwpożarowego.
Aktualnie w Gdańsku trwają zaawansowane prace przy kadłubie pierwszego patrolowca dla Rajavartiolaitos. Budowa tej jednostki rozpoczęła się 12 grudnia 2023 r., zaś jej stępka została położona 12 marca 2024 r. Oba patrolowce mają wejść do służby w latach 2025-2026 i pozostać w niej do połowy obecnego wieku.