Służby Mundurowe
Przepisy dyskryminują byłych policjantów i strażaków. MSWiA zdecyduje się na ich zmianę?
Jeśli byli policjanci lub strażacy zawodowi podjęli nową pracę po upływie roku od zwolnienia ze służby, to do okresu zatrudnienia nie jest im zaliczany czas służby w tych formacjach - informuje Rzecznik Praw Obywatelskich. Jak podkreśla, takie przepisy naruszają zasadę równości wobec prawa, „stawiają bowiem policjantów i strażaków w znacznie gorszej sytuacji niż funkcjonariuszy pozostałych służb mundurowych”. Adam Bodnar chce, by resort spraw wewnętrznych i administracji zajął się zmianą tych przepisów.
Zwolnieni funkcjonariusze skarżą się Rzecznikowi Praw Obywatelskich, że przy zawieraniu umowy o nową pracę, do okresu zatrudnienia nie jest im zaliczany okres służby - jeżeli podjęli pracę po upływie roku od zwolnienia z niej. Problem ten dotyczyć ma funkcjonariuszy Państwowej Straży Pożarnej i Policji.
Jak podkreśla RPO, zgodnie z art. 302 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy, do okresu zatrudnienia wlicza się okres służby w Policji, Urzędzie Ochrony Państwa, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, Służbie Wywiadu Wojskowego, Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, Biurze Ochrony Rządu, Służbie Ochrony Państwa, Służbie Więziennej, Straży Granicznej i Państwowej Straży Pożarnej w zakresie i na zasadach przewidzianych odrębnymi przepisami. Zasady nabywania uprawnień pracowniczych określono w art. 80 ustawy z 6 kwietnia 2020 r. o Policji oraz w art. 70 ust. 1 ustawy 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej. Zgodnie z nimi policjantowi, który podjął pracę w ciągu roku od dnia zwolnienia ze służby (a jeżeli pełnił służbę przygotowawczą - w ciągu 3 miesięcy od tego dnia), okres służby wlicza się do okresu zatrudnienia w zakresie wszelkich uprawnień wynikających z prawa pracy.
Rzecznik podkreśla, że w większości służb mundurowych takie ograniczenie czasowe już nie obowiązuje. Oznacza to, że ich byłym funkcjonariuszom - zatrudnionym w charakterze pracownika po upływie roku od ustania stosunku służbowego - dolicza się okres pełnionej służby do okresu zatrudnienia. A Policja i Państwowa Straż Pożarna to jedyne formacje, w których takie ograniczenie wciąż istnieje.
Zgodnie z konstytucyjną zasadą równości wszystkie podmioty charakteryzujące się daną cechą w równym stopniu mają być traktowane równo - bez zróżnicowań, zarówno faworyzujących jak i dyskryminujących. (...) W ocenie RPO omawiane przepisy ustaw o Policji i PSP naruszają zasadę równości wobec prawa. Stawiają bowiem policjantów i strażaków w znacznie gorszej sytuacji niż funkcjonariuszy pozostałych służb mundurowych.
Adam Bodnar zwrócił się w tej sprawie do ministra spraw wewnętrznych i administracji Mariusza Kamińskiego. Chodzi dokładnie o rozważenie możliwości podjęcia inicjatywy ustawodawczej w celu zmiany obu ustaw w opisanym zakresie.
Jeszcze w maju RPO zwrócił się do Ministerstwa Obrony Narodowej z prośbą o rozważenie zmiany przepisów, w taki sposób, aby byli funkcjonariusze służb mundurowych, którzy zostali powołani do zawodowej służby wojskowej mieli poczucie, że są traktowani tak samo, jak pozostali żołnierze zawodowi. Jak tłumaczył, chodziło o różnice w sposobie naliczania odprawy dla funkcjonariuszy Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego czy Służby Wywiadu Wojskowego.
Zgodnie z przepisami ustawy o Policji, podczas obliczania wysokości odprawy funkcjonariusza uwzględnia się czas nieprzerwanej służby wojskowej, jeżeli żołnierz nie otrzymał po jej zakończeniu odprawy i został bezpośrednio przyjęty do służby w Policji. "Jeżeli zatem żołnierz zawodowy nie otrzymał odprawy, to okres jego zawodowej służby wojskowej zostaje uwzględniony przy ustalaniu wysokości odprawy" we wspomnianych wcześniej służbach mundurowych. Analogiczne rozwiązania znajdziemy w aktach prawnych dotyczących innych formacji mundurowych. Problem pojawiać ma się, jak pisze biuro, kiedy funkcjonariusz podejmuje zawodową służbę wojskową. Okazuje się, że funkcjonariusze policji, SG, PSP, ABW, AW, SKW czy SWW, "którzy bezpośrednio po zakończeniu służby w formacjach mundurowych podejmą zawodową służbę wojskową, bezpowrotnie tracą prawo do odprawy za okres wcześniejszej służby". Otrzymają oni odprawę jedynie za okres służby w polskich Siłach Zbrojnych. W tym przypadku o zbadanie sprawy i zmianę przepisów Adam Bodnar apeluje w resorcie obrony narodowej.