Choć dziś, w porównaniu z ubiegłym rokiem, kiedy w policji liczba wolnych etatów wynosiła przeszło 7 tys., poziom wakatów nie jest tak wysoki, to związkowcy biją na alarm. Z danych jakie przytaczają wynika bowiem, że na przestrzeni ostatnich 3 lat (2018-2020) ze służby odchodzi coraz więcej doświadczonych funkcjonariuszy. Trend ten najwyraźniej widać w grupie mundurowych ze stażem powyżej 25 lat służby, jednak w stosunku do nich, MSWiA podjęło już działania, dzięki którym odejść ze służby ma być mniej. Jak przekonywał jeszcze w maju w rozmowie z InfoSecurity24.pl wiceszef MSWiA Maciej Wąsik, mimo że z uwagi na pandemię Covid-19 trudno porównać dane z rokiem ubiegłym, w policji widać "znaczący spadek odejść na emeryturę". Z informacji jakie przekazał minister wynika, że w pierwszych 5 miesiącach funkcjonowania dodatku, zanotowano spadek odejść o 35 proc. Minister przypomniał jednak, że "właśnie teraz, 25 lat służby osiągają ci ludzie, którzy do policji przyjmowali się w dużych naborach w połowie lat 90-tych", a co za tym idzie - jego zdaniem - "ten spadek odejść więc de facto jest dużo większy". 

Pozytywnie o tzw. dodatku przedemerytalnym wypowiadają się też związkowcy. "Zapewne gdyby nie wprowadzono w życie świadczenia motywacyjnego dla funkcjonariuszy, którzy mają więcej niż 25 lat służby, to wakat który na dzień 1 października br. wynosi 4259, mógłby wynosić z dużym prawdopodobieństwem nie mniej niż 6500" – piszą mundurowi z NSZZ Policjantów woj. wielkopolskiego. Z informacji przekazanych przez KGP wynika, że zgodnie ze stanem na 1 lipca, świadczenie motywacyjne pobierało, łącznie ponad 9 tys. funkcjonariuszy (w kwocie 1500 zł brutto - 4996 mundurowych, w kwocie 2500 zł brutto - 4109 mundurowych).

Pojawia się jednak pytanie, co z mundurowymi, którzy pobierać specjalnego dodatku jeszcze nie mogą, a już posiadają emerytalne uprawnienia? Liczba odejść ze służby, w latach 2018 – 2020, funkcjonariuszy pomiędzy 15. a 25. rokiem służby pokazuje, że kwestią tą formacja będzie musiała zająć się dość pilnie. Biorąc pod uwagę tylko ten przedział, w roku 2018 z policji odeszło 1627 policjantów, w 2019 roku było ich 1769, a w 2020 roku już 2231.

W zestawieniu z faktem, że w 2020 roku ze służby w Policji odeszło ogółem 5234 osób, to liczba odejść funkcjonariuszy ze stażem pomiędzy 15 a 25 lat służby stanowi prawie 43 proc.

Jak podkreślają związkowcy, "jest to największa grupa doświadczonych i perspektywicznych funkcjonariuszy, których należało zatrzymać w służbie, ale tak się nie zadziało, bo brak było rozwiązań motywujących do dłuższej służby". Część decyzji o odejściu ze służby, co przyznają mundurowi, mogła być podyktowana "sprawami osobistymi lub wypaleniem zawodowym", jednak ich zdaniem inni "nie zdecydowali się pozostać w służbie bo nie widzieli dla siebie perspektyw dalszego rozwoju zawodowego, w tym poprawy statusu materialnego". Dodają też, że "nad tymi danymi nie można przejść obok, nie zauważając, że mamy poważny problem i żadne zaklęcia w tym przypadku nie pomogą".

Co w takim razie może pomóc w rozwiązaniu problemu? Przekonanie mundurowych, którzy nabyli uprawnienia emerytalne po 15 latach służby do pozostania w formacji, o czym otwarcie mówią związkowcy, "będzie nie lada wyzwaniem". Ich zdaniem potrzebne są pilne propozycje "dodatku progresywnego lub innego alternatywnego rozwiązania". Zdają sobie też sprawę, że "będzie to niezmiernie trudne", choć z drugiej strony podkreślają, że "wydaje się konieczne i możliwe".

Co na to MSWiA? Trudno dziś odpowiedzieć na to pytanie, choć jeszcze w maju w rozmowie z InfoSecurity24.pl wiceszef resortu spraw wewnętrznych i administracji Maciej Wąsik mówił, że "progresywny dodatek w służbach mundurowych – w postaci wysługi lat – już funkcjonuje". "Może on wynieść do 35 proc. uposażenia i rośnie z każdym rokiem służby" – podkreślał. Dopytywany o to, czy ministerstwo rozważa np. wprowadzenie sukcesywnie wzrastającego dodatku służbowego, mówił, że na sprawę patrzeć trzeba racjonalnie. "Jesteśmy trochę jak krawiec, który ma określony materiał i musi z niego coś uszyć" – przekonywał Wąsik. "Uszyjemy tyle, ile mamy materiału. Ja naprawdę chciałbym podwoić budżet policji, ale na razie jest to niemożliwe" – mówił. To jednak wypowiedź z maja. Od tego czasu w relacjach na linii mundurowi-rząd sporo się zmieniło: oddolna inicjatywa protestacyjna w służbach podległych MSWiA, negocjacje ze związkami zawodowymi i podpisanie porozumienia, w którym zagwarantowano m.in. przyszłoroczne podwyżki i dalsze prace nad wzrostem uposażeń. Te odbywać miały się w ramach specjalnie powołanego zespołu. Przedstawiciele funkcjonariuszy, KGP i MSWiA mieli zająć się, jak mówił na dzień przed podpisaniem porozumienia w rozmowie z InfoSecurity24.pl Rafał Jankowski, przewodniczący NSZZ Policjantów, stażowym dodatkiem progresywnym lub rosnącą, do wyższego niż dotychczas poziomu, wysługą lat. Jak tłumaczył Jankowski, związkowcom chodzi o to, by "stażowe" mogło wynosić do 56 proc. "Nie chcemy takich doraźnych działań" – mówił i podkreślał, że zamiarem jest wypracowanie rozwiązań systemowych, "tak żebyśmy już nie wracali nigdy do tej rozmowy".

Dlatego zespół MSWiA, o którym mowa w Porozumieniu z dnia 24 września br. powinien niezwłocznie podjąć prace, aby wypracować rozwiązanie, które pozwoli na zahamowanie odejść bardzo doświadczonych funkcjonariuszy w najbliższych latach.

Czy w najbliższym czasie uda się wypracować kompleksowe rozwiązania, które przekonają policjantów rozważających odejście z formacji do zmiany decyzji? Jak podkreślają mundurowi, "czasu jest mało, bo zbliża się okres, kiedy ze służby odchodzi najwięcej funkcjonariuszy (I kwartał każdego roku)". Jeśli policja zamierza podjąć próbę przekonania potencjalnych emerytów, musi mieć w ręku silne argumenty, w tym te finansowe. Nie od dziś wiadomo, że pieniądze są w stanie rozwiązać wiele problemów, jednak ich brak wiele z nich zaognia i utrudnia dojście do porozumienia. Pytanie jak będzie tym razem?