Ustawa okołobudżetowa jest ściśle związana z ustawą budżetową, nad którą obecnie pracuje Sejm. Ale to właśnie w przepisach ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2021 zawarto regulacje zgodnie z którymi fundusze nagród w przyszłym roku nie powstaną. Dlaczego? Jak tłumaczyli twórcy rozwiązań, "działanie takie pozwoli na zmniejszenie w 2021 roku wydatków osobowych w jednostkach sektora finansów publicznych, przy równoczesnym utrzymaniu funduszu wynagrodzeń oraz kadr niezbędnych do realizacji ustawowych zadań". Wiceszef resortu finansów Sebastian Skuza, reprezentujący rząd podczas drugiego czytania ustawy w Senacie, poinformował, że nieutworzenie odrębnych funduszy nagród w całej sferze administracji publicznej, pozwoli na zaoszczędzenie około 694 mln złotych. W kwocie tej, zawierają się też oszczędności wynikające z nieutworzenia funduszy nagród w służbach mundurowych. Jak wyliczali m.in. policyjni związkowcy, w przypadku tej formacji, mowa jest o około 140 mln złotych, co ich zdaniem "w relacji do Budżetu Państwa uznać by można za (oszczędności – przyp. red.) nieistotne". Jak alarmowali, "zamrożenie przyszłorocznego funduszu nagród dla policjantów może przynieść więcej szkód niż korzyści".

Ostatecznie ani Sejm, ani Senat nie zdecydowały się na wprowadzenie poprawek, które przywracałyby fundusze nagród, na co z pewnością liczyli nie tylko mundurowi. Jednocześnie wydaje się, że funkcjonariuszy nie do końca przekonuje tłumaczenie przedstawicieli rządu, którzy wielokrotnie podkreślali, że brak funduszy nagród nie oznacza braku możliwości ich przyznania. I faktycznie, zgodnie z przepisami ustawy, nagrody w przyszłym roku będzie można przyznać, jednak będą one musiały zostać wygospodarowane "w ramach posiadanych środków na uposażenia zasadnicze i dodatki do uposażenia zasadniczego o charakterze stałym". Oznacza to, że dodatkowe świadczenia będą pochodzić z pieniędzy "zaoszczędzonych" m.in. na wakatach czy zwolnieniach lekarskich.

Nie będzie tak łatwo 

Jak mówią sami funkcjonariusze, już sam fakt braku odrębnego funduszu nagród to spora komplikacja. To jednak – jak się wydaje - nie jedyna konsekwencja tych rozwiązań. Po pierwsze, konieczność wypłaty nagród ze środków pochodzących z oszczędności wpływa na to – co oczywiste – że tych oszczędności będzie mniej lub nie będzie ich w ogóle. Problem polegać może na tym, że właśnie z zaoszczędzonych pieniędzy pochodzą np. dodatkowe nagrody, jakie funkcjonariusze otrzymywali chociażby z reguły na koniec roku. Nie jest to oczywiście zasada wynikająca z przepisów prawa, ale pewna praktyka stosowana w wielu (choć nie we wszystkich) służbach. O tym, jak jest ona istotna, można się było przekonać niedawno, kiedy do dysponentów części budżetowych trafiły wytyczne ministra finansów mówiące o tym, że właśnie te zaoszczędzone środki (m.in. na wakatach) należy zwrócić do budżetu państwa, a nie przeznaczać na nagrody. Obserwacja reakcji środowiska nie pozostawia złudzeń - pieniądze, zdaniem mundurowych, powinny pozostać w ich formacjach. Trudno więc nie dojść do wniosku, że w związku z tym, iż te niewydane pieniądze będą w przyszłym roku zastępowały środki z funduszy nagród (do tej pory dodatkowe), nagród może być zwyczajnie mniej. Po drugie, by nagrody w ogóle mogły być przyznawane, niewydane środki nie mogą być przesuwane na żaden inny cel, w tym na tzw. rzeczówkę, a jak mówił na początku października w rozmowie z InfoSecurity24.pl Rafał Jankowski, przewodniczący NSZZ Policjantów, do tej pory, "te środki często przeznaczane były na zupełnie inne rzeczy".

Uchwałę w sprawie ustawy okołobudżetowej przyjął dziś Senat, jednak senatorowie nie zdecydowali się na wprowadzenie poprawek dotyczących funduszy nagród. Ponieważ jednak pojawiło się kilka innych propozycji zmian, które uzyskały poparcie większości izby, ustawa wróci do Sejmu. Ten zajmie się nią jeszcze w tym tygodniu – podobny plan dotyczy głosowania nad budżetem – jednak na tym etapie w kwestii funduszy nagród nic już się raczej nie zmieni. Tak więc na biurko Andrzeja Dudy trafi ustawa likwidująca fundusze nagród, a prezydencki podpis i publikacja w Dzienniku Ustaw rozwieją ostanie nadzieje, że plany na przyszły rok ulegną zmianie. Teoretycznie możliwa jest oczywiście późniejsza nowelizacja przepisów przywracająca fundusze nagród, musiałoby się jednak okazać, że budżet państwa jest w znacznie lepszej kondycji niż przewidywano, a to – biorąc pod uwagę prognozy – jest raczej mało prawdopodobne.