Kierownictwo Służby Więziennej przedstawiło propozycję zmian, jakie wprowadzone miałyby zostać jeszcze w tym roku do systemu przyznawania dodatków służbowych. Zakłada ona m.in. ich podwyżkę od połowy bieżącego roku, a także wprowadzenie podziału jednostek penitencjarnych na grupy, które decydować będą o jego wysokości. Jej zmodyfikowana wersja, jak pisała Służba Więzienna, przedstawiona została związkowcom 17 czerwca. Nie można jednak powiedzieć, że zmiany te zadowoliły mundurowych. Ich stanowiska w tej sprawie pojawiły się zaledwie parę dni później.

Głęboka reforma dodatków służbowych to jeden z postulatów trwającego protestu. Propozycję w tej sprawie, a szerzej w zakresie systemowych rozwiązań dotyczących warunków płacowych funkcjonariuszy, przedstawił już dyrektor generalny formacji, gen. Jacek Kitliński. Doczekała się ona również oceny, wystawionej przez oba związki działające w SW - NSZZ Funkcjonariuszy i Pracowników Więziennictwa oraz Krajową Sekcję Służby Więziennej NSZZ "Solidarność".

Jak podkreślają związkowcy z NSZZ FiPW, przede wszystkim, oczekują oni, że prace nad nowelizacją przepisów zakończą się do 2021 roku, a w życie wejdą one najpóźniej w marcu 2022 roku. Do tego czasu przyznawanie dodatków służbowych odbywać ma się nie tylko na podstawie obowiązujących przepisów ustawy o Służbie Więziennej czy rozporządzenia ministra sprawiedliwości, ale również zasad przyjętych wspólnie przez resort sprawiedliwości  i stronę społeczną. Opierać mają się one o zapewnienie realizacji porozumienia między związkowcami, a Centralnym Zarządem SW dotyczącym wzrostu uposażeń poprzez podwyższenie dodatków służbowych mundurowych w służbie stałej, którzy spełniają obligatoryjne przesłanki, powszechnej zasadzie przyznawania dodatków służbowych dla nowo przyjętych funkcjonariuszy na okres służby przygotowawczej oraz przyjęciu, że od 1 lipca 2021 roku funkcjonariuszom przysługują dodatki minimalne, zależne od okresu służby (przykładowo min. 20 proc. uposażenia zasadniczego i dodatku za stopień po 15 latach, czy min. 48 proc. w przypadku tych, których "na koncie" mają już 29 lat służby). Co więcej, wszyscy mundurowi, którzy będą pełnić służbę na dzień 1 sierpnia 2021 roku i będą posiadać staż min. 15 lat podwyższony ma zostać dodatek do min. 20 proc. uposażenia zasadniczego, co stanowić ma - jak podkreślają mundurowi - wstęp do "gruntownej regulacji dodatków służbowych w latach kolejnych". Sfinansowane ma to zostać ze "środków powstałych z nadwyżki wynikającej z różnicy pomiędzy przeciętnym uposażeniem wraz z dodatkami o charakterze stałym, a rzeczywistym uposażeniem wraz z dodatkami o charakterze stałym, prognozowanym na dzień 31 grudnia roku budżetowego". W ostatnim punkcie NSZZ FiPW podkreśla, że nie zgadza się z proponowanym przez szefostwo formacji wprowadzeniem tzw. nowej kategoryzacji jednostek typu A, B i C. "Uważamy, że tak ogromne zróżnicowanie jednostek tylko dla potrzeb wypłacenia czasowego dodatku służbowego od 01.07.2021 r. do 31.12.2021 r. niesie zupełnie niepotrzebne i nieadekwatne do uzyskanego celu poróżnienie i niezadowolenie wśród funkcjonariuszy Służby Więziennej" - oceniają. 

Zarząd Główny NSZZ FiPW w pełni popiera potrzebę rozpoczęcia rozmów w przedmiocie określenia nowych zasad wynagradzania funkcjonariuszy z uwzględnieniem kategorii jednostek, nie tylko kadry kierowniczej, tak jak ma to miejsce dotychczas oraz określenia nowej drogi rozwoju zawodowego funkcjonariuszy. Zgadza się z potrzebą rozpoczęcia procesu działań zmierzających do określenia nowej drogi rozwoju zawodowego funkcjonariuszy, opartej na zdiagnozowaniu potrzeb, aspiracji funkcjonariuszy oraz określeniu możliwości, a następnie skonstruowaniu ścieżki awansu zawodowego. Od lat postulujemy o rozpoczęcie rozmów w tym zakresie, szczególnie istotnych z perspektywy pełnienia służby przez funkcjonariuszy, którzy nabędą prawa emerytalne po 25 latach tj., przyjętych od 1 stycznia 2013 r.

A co do powiedzenia, w odpowiedzi na propozycje Centralnego Zarządu SW, ma Krajowa Sekcja Służby Więziennej NSZZ "Solidarność"? W stanowisku podkreśla się, że należy przeprowadzić gruntowną reformę zasad wynagradzania funkcjonariuszy formacji. "Solidarność" zaznacza równocześnie, że "aktualnie obowiązujące zasady przyznawania dodatków służbowych w określonej wysokości w zależności od etapu kariery zawodowej i rodzaju ukończonego szkolenia zawodowego przez funkcjonariuszy Służby Więziennej oraz zapewnienie dalszego stosowania tych zasad w latach kolejnych należy przyjąć jako prawidłowe działanie kierownictwa". Powinny one - jak piszą związkowcy - zostać jednak rozszerzone na mundurowych legitymujących się większym stażem służby i obejmować także tę grupę gwarancją przyznania dodatku służbowego w "adekwatnej do ich doświadczenia zawodowego wysokości". NSZZ "Solidarność" z aprobatą przyjęła również, że od 1 lipca br. funkcjonariuszom, którzy pełnili służbę min. 25 lat i decydują się na odejście z niej, będzie przyznawany dodatek służbowy w wysokości nie niższej niż 40 proc. uposażenia zasadniczego i dodatku za stopień. Wnioskują jednak równocześnie o przyjęcie rozwiązania, w ramach którego do tego stażu służby (w wymiarze 25 lat) wliczać się będzie okres odbywania przez mundurowego zasadniczej służby wojskowej. Związkowcy zgadzają się również, że dobra będzie zasada cyklicznego podwyższania dodatków służbowych - na stale i czasowo w każdym kolejnym roku, ale propozycja szefostwa SW obarczona jest "nieakceptowalnym ryzykiem występowania znaczącego zróżnicowania w wysokości przeznaczonych na ten cel środków w poszczególnych latach". Nie pozwala bowiem, jak piszą, na traktowanie tej propozycji jako kroku w stronę wprowadzenia systemowej reformy zasad przyznawania omawianych dodatków. 

Wnioskując na przykładzie tegorocznej proponowanej przez stronę służbową regulacji dodatków służbowych na stałe na poziomie 25 zł na etat ustanowiony, należy zauważyć, że rozwiązanie to nie będzie miało nigdy charakteru powszechnego i będzie dotyczyć tylko części funkcjonariuszy, co nie wychodzi na przeciw postulatom NSZZ Solidarność.

"Solidarność" zgodziła się ze związkowcami z NSZZ FiPW, że koncepcja kategoryzacji jednostek penitencjarnych, przedstawiona przez szefostwo SW, nie jest dobrym rozwiązaniem i prowadzi  do "zbyt dużego zróżnicowania", które nie odzwierciedla w wystarczającym stopniu faktyczni występujących różnic w poziomie obciążeń w poszczególnych pionach, komórkach czy stanowiskach służbowych.  "(...) nie należy kategoryzować całych jednostek penitencjarnych, ale wskazać w poszczególnych jednostkach (...) konkretne stanowiska, na których funkcjonariusze pełnią służbę wymagającą szczególnego nakładu pracy i tych funkcjonariuszy uhonorować przyznawaniem dodatku służbowego" - czytamy w stanowisku. 

Aktualna konstrukcja drogi awansu zawodowego funkcjonariuszy, w opinii NSZZ Solidarność, w bardzo wielu przypadkach prowadzi do podejmowania przez nich decyzji o wcześniejszym przejściu na zaopatrzenie emerytalne w związku z dotarciem do momentu kariery, w którym kończy się ścieżka rozwoju i brak jest perspektywy na jakiekolwiek zmiany w kolejnych latach służby. (...) NSZZ Solidarność w najbliższym czasie zaproponuje systemowe rozwiązanie tej kwestii (...).

Jak widać, związkowcy wciąż mają sporo uwag do propozycji złożonej im przez Centralny Zarząd Służby Więziennej. Do kompromisu jeszcze daleka droga i dalsze rozmowy, jak i poprzednie, nie będą należały do najłatwiejszych. A to nie jedyny temat, który "leży na stole". Rozmowy dotyczą bowiem także nowej ustawy modernizacyjnej czy nadgodzin. Jeśli porozumienia nie uda się osiągnąć, to związkowcy planują kolejne etapy protestu. Pod uwagę brana jest m.in. ogólnopolska manifestacja i strajk włoski z jednostkach penitencjarnych. 

MR