Choć resort spraw wewnętrznych i administracji modernizacyjne plany na lata 2022-2025 dla podległych sobie służb zdradził jeszcze w październiku, to nie dowiedzieliśmy się wtedy nie tylko za wiele, ale prawie nic o tym, jak program wpłynie na Służbę Ochrony Państwa. Co ważne, w zorganizowanej wtedy przez MSWiA konferencji nie wziął udziału szef służby zajmującej się ochroną najważniejszych osób w państwie, w przeciwieństwie do szefów Policji, Państwowej Straży Pożarnej oraz Straży Granicznej, którzy informowali o najważniejszych zmianach i inwestycjach w podległych sobie formacjach. Dopiero w odpowiedzi na pytania prasowe minister Mariusz Kamiński potwierdził, że ustawa obejmie również SOP, a podczas spotkania z dziennikarzami zdecydowano się zaprezentować tylko te złożenia programu, jak to ujął szef MSWiA, najważniejsze z punktu widzenia obywateli. Kamiński przekazał wtedy, że do służby tej trafi ok. 200 mln złotych, które wykorzystane zostaną m.in. na zakup specjalistycznego sprzętu.

Więcej na temat planów resortu dla Służby Ochrony Państwa dowiadujemy się z samego projektu, a dokładnie jego uzasadnienia. Dokumenty wpłynęły już do Sejmu i zostały w piątek, 26 listopada skierowane do I czytania w komisji administracji i spraw wewnętrznych. Projekt rozpatrywany jest w trybie pilnym, więc na spotkanie posłów w jego sprawie nie trzeba będzie długo czekać (odbędzie się ono 1 grudnia), tym bardziej, że czas na omówienie go i przedstawienie sprawozdania mają oni tylko do 2 grudnia, czyli najbliższego czwartku. Pośpiech w tej sprawie jest na pewno oczekiwany przez MSWiA, który zapewnia, że uda się sprawę dopiąć tak, by warty ponad 10 mld złotych program ruszył bez problemu w styczniu 2022 roku.

Nie ma co ukrywać, że najważniejszym elementem ustawy modernizacyjnej z punktu widzenia funkcjonariuszy jest "wzmocnienie motywacyjnego systemu uposażeń", czyli nic innego jak podwyżki. Ogólnie, do wydania na nie SOP będzie miał 61,307 mln złotych (z rezerwy celowej budżetu państwa). Tak jak we wszystkich formacjach podległych MSWiA, wyniosą one przeciętnie 406 złotych (z nagrodą roczną) na etat, co w przypadku SOP stanowić ma wzrost o 5,6 proc. w stosunku do 2021 roku (łącznie zapowiadana podwyżka wynieść ma 677 złotych brutto wraz z planowaną na przyszły rok waloryzacją). Zgodnie z danymi przekazanymi przez resort, aktualnie przeciętne uposażenie funkcjonariusza tej formacji wynosi 7234 złote, a wzrośnie ono do 7639 złotych. Zwiększenie uposażenia wymagać będzie podwyższenia wielokrotności kwoty bazowej dla SOP z 4,480 do 4,731. 

Zmiana wielokrotności kwoty bazowej, jak czytamy w dokumentach, ma "przeciwdziałać odpływowi wyszkolonych kadr oraz stworzyć lepsze warunki dla pozyskania do służby najbardziej wartościowych kandydatów" (jest to jednak formułka, którą twórcy projektu dołączyli do uzasadnień części płacowych dotyczących także policji, straży pożarnej i granicznej). A pozyskanie tych na pewno Służbie Ochrony Państwa, która w 2022 roku planowała mieć ok. 3 tys. funkcjonariuszy, by się przydało. Zgodnie z danymi jeszcze za 2020 roku odsetek wakatów sięgnął tam ponad 24 proc. Przy stanie etatowym 2808, stan zatrudnienia wynosił bowiem w marcu ubiegłego roku 2125. "Na koncie" SOP były więc 683 wakaty. Zgodnie z danymi za III kwartał 2021 roku ich liczba zmniejszyła się, niestety nieznacznie. Wakatów jest bowiem 638 (prawie 23 proc.) przy stanie zatrudnienia wynoszącym 2170. Niewątpliwie formacji trudno będzie już w przyszłym roku nie tylko nadrobić braki stanu etatowego (2808), a co dopiero mieć w służbie 3 tys. mundurowych. I pewnie właśnie ze względu na spore trudności ze skompletowaniem etatowym nie zdecydowano się również na wzmocnienie SOP w ramach programu modernizacji dodatkowymi etatami, jak ma to miejsce w przypadku Policji (5,6 tys.), Państwowej Straży Pożarnej (750) oraz Straży Granicznej (750). Skończyłoby się to bowiem tylko wzrostem liczby wakatów.

Modernizacyjne plany dla Służby Ochrony Państwa nie kończą się oczywiście na wypłacie podwyżek. "Na konto" formacji trafi bowiem jeszcze 146,5 mln złotych, przeznaczonych na przedsięwzięcia rzeczowe. Po pierwsze, będzie to inwestycja w nowe oraz przebudowa eksploatowanych już przez służbę obiektów. Ponad 85 mln złotych pozwolić ma m.in. na rozpoczęcie prac nad budynkiem administracyjno-biurowym, co pozwolić ma na dyslokację sił i środków SOP w jednym obiekcie oraz rozbudowę bazy szkoleniowej. 

Na modernizację sprzętu transportowego SOP otrzyma ponad 24 mln złotych. Na liście znajdziemy m.in. nowe pojazdy specjalistyczne wyposażone w sprzęt i urządzenia służące do przewozu przesyłek zagrożonych, rozpoznania zagrożeń biochemicznych, rozpoznania pirotechnicznego, prowadzenia obserwacji, przewozu psów służbowych, zapewnienia łączności, transportu samochodów ochronnych SOP oraz pojazdów służących za Ruchome Stanowiska Kierowania. Planuje się również zakup jednego ambulansu sanitarnego, który będzie służyć do zabezpieczenia działań ochronnych na terenie całego kraju oraz zabezpieczania medycznego szkoleń funkcjonariuszy. Natomiast na wymianę sprzętu informatyki i łączności przeznaczono ponad 20 mln złotych. Główne kierunki modernizacji obszaru informatyki i łączności SOP, jak informuje MSWiA, obejmują zakupy radiotelefonów i urządzeń łączności. W planach jest również wymiana uszkodzonych i wyeksploatowanych elementów systemu techniki ochronnej obiektów nad którymi pieczę sprawuje SOP. Do kupienia będzie także wyposażenie osobiste i ochronna mundurowych, na co przewidziano niecałe 7,5 mln złotych. 

To nie koniec zakupów, bowiem do wymiany jest również uzbrojenie i sprzęt techniki specjalnej. Za prawie 9 mln złotych SOP ma kupić m.in. pistolety maszynowe nowej generacji, karabinki oraz karabiny. W planach jest także doposażenie formacji w sprzęt termowizyjny i noktowizyjny i w sprzęt mający na celu rozpoznawanie i analizę potencjalnego zagrożenia o charakterze pirotechniczno-radiologicznym, czego ważnym elementem są psy służbowe.

Ogólnie, w ramach nowej edycji programu modernizacji, SOP do wykorzystania będzie miała prawie 214 mln złotych. W sumie, niewiele mniejszą sumą służba dysponowała w ramach poprzedniej edycji programu modernizacji na lata 2017-2020 (prawie 207 mln złotych). Jak to ujął gen. dyw. Tomasz Praga, komendant główny Straży Granicznej, roczny budżet pozwala (w SOP ma on w 2022 roku wynosić ok. 350 mln złotych) formacjom na ich codzienne działanie, a dodatkowe środki zapewniają ich rozwój. Czy w takim razie, tych 213 mln złotych wystarczy, by zapewnić Służbie Ochrony Państwa rozwój, który jest przecież celem modernizacyjnej inicjatywy?

MR