Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe – ochotnicza organizacja (stowarzyszenie) zajmująca się ratownictwem górskim na obszarze polskich Tatr. Założone 29 października 1909 z inicjatywy M. Zaruskiego i M. Karłowicza, polskiego taternika, kompozytora i dyrygenta, który zginął przed uchwaleniem statutu organizacji w lutym 1909 r. na stokach Małego Kościelca. Symbolem TOPR jest obecnie błękitny krzyż na białym polu.

Pierwszym prezesem stowarzyszenia został Kazimierz Dłuski, naczelnikiem gen. Mariusz Zaruski. Siedzibą TOPR-u został natomiast Dworzec Tatrzański.

W 1940 r., w czasie hitlerowskiej okupacji, ratownicy zgodzili się przystać na warunki Niemców, którzy zezwolili na wznowienie działalności TOPR-u, choć pod zmienioną nazwą Freiwillige Tatra Bergwacht.

Po wojnie, w 1952 Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe zostało włączone w strukturę Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego, a cztery lata później ratownicy działali już pod nazwą Grupy Tatrzańskiej GOPR. (TOPR ponownie usamodzielnił się, wychodząc ze struktur GOPR-u w 1991 r. - taki stan utrzymuje się do dziś)

W 1963 po raz pierwszy użyto w akcji ratunkowej TOPR-u śmigłowca. Był to SM-1, pilotowany przez Tadeusza Augustyniaka, który przetransportował turystę ze złamaną nogą z Doliny Pięciu Stawów Polskich do zakopiańskiego szpitala.

W 1992 ratownicy tatrzańscy otrzymali od prezydenta Lecha Wałęsy pierwszy śmigłowiec PZL W-3 Sokół mogący zawisnąć nieruchomo w powietrzu, co znacznie ułatwiło akcje ratownicze. Maszyna uległa niestety katastrofie dwa lat później - zginęło dwóch pilotów, Bogusław Arendarczyk i Janusz Rybicki oraz dwóch ratowników, Janusz Kubica i Stanisław Mateja.

W 1995 r.  TOPR zaczął korzystać z nowego "Sokoła" obsługiwanego przez Lotnicze Pogotowie Ratunkowe. Wiropłat brał udział w akcji ratunkowej po najtragiczniejszej w historii polskich Tatr lawinie w 2003 r.

Obecnie TOPR eksploatuje samodzielnie (od 2005 r.) jeden śmigłowiec ratowniczy PZL Świdnik W-3 Sokół.



W 1999 r. TOPR został przyjęty w poczet członków Międzynarodowego Komitetu Ratownictwa Alpejskiego (IKAR).

Obecnym Prezesem Zarządu TOPR jest Józef Janczy a naczelnikiem Straży Ratunkowej TOPR Jan Krzysztof.

Nr ratunkowy dla TOPR to:
601 100 300 : Telefon ratunkowy
112 : Ogólny numer alarmowy

Będąc w górach pomoc można wezwać także następująco (za e-gory.com):

Można posłużyć się międzynarodowym sygnałem, który stanowi sygnał dźwiękowy lub świetlny nadawany z częstotliwością 6 razy na minutę, po czym następuje minuta przerwy. Odpowiedź stanowi sygnał dźwiękowy lub świetlny nadawany 3 razy na minutę.

Odmienne sygnały obowiązują przy akcji ratowniczej prowadzonej z użyciem śmigłowca. Jeżeli potrzebujemy pomocy należy to zasygnalizować unosząc obie ręce do góry tak, aby nasza sylwetka ułożyła się w kształt litery "Y". W przypadku gdy udzielenie pomocy jest zbędne należy unieść do góry tylko jedną rękę, natomiast drugą opuścić wzdłuż ciała.

Na stronie Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego www.topr.pl na bieżąco są prezentowane informacje dotyczące bezpieczeństwa w Tatrach:

• Komunikat lawinowy TOPR - Stopień Zagrożenia Lawinowego


• Komunikat Narciarski TOPR


• Warunki turystyczne


• Warunki wspinaczkowe


• Prognoza pogody


• bieżące informacje na temat  wypadków w Tatrach.

Z TOPR można się również skontaktować następująco:

Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe

34-500 Zakopane, ul. Piłsudskiego 63a,

tel. 018-20-147-31

E-mail: [email protected]

TOPR realizuje zadania ratownictwa górskiego dzięki środkom finansowym MSW, wpływom z opłat za wejście na teren Tatrzańskiego Parku Narodowego, a także dzięki prywatnym sponsorom (firmom i indywidualnym) - Konto Bankowe TOPR: ING Bank Śląski nr 58 1050 1722 1000 0023 0273 1175.

(MMT)