Ostatnio w USA szerokim echem odbiły się słowa obecnego dyrektora Federalnego Biura Śledczego (FBI) Chrisa Wray`a, wypowiedziane w trakcie posiedzenia senackiej komisji ds. wywiadu, amerykańskiego Kongresu. Stwierdził on, referując współczesny katalog kluczowych zagrożeń dla bezpieczeństwa państwa, że chiński wywiad w swej aktywności w Stanach Zjednoczonych coraz mocniej infiltruje instytucje naukowe oraz badawcze. Co więcej, nie dotyczy to tylko i wyłącznie najważniejszych miast oraz ośrodków naukowych, ale coraz częściej mniejszych placówek oraz mniejszych miejscowości.

Chińczycy mają być w głównej mierze zainteresowani projektami oraz badaniami w sferze nauk ścisłych, matematyki, fizyki, etc. W tym celu pozyskują osobowe źródła informacji wśród kadry naukowej, badaczy jak również studentów. W dodatku, chińskie służby bardzo sprawnie i umiejętnie wykorzystują otwartość w sferze badań, która dominuje wśród znacznej części naukowców w XXI w. i stanowi niejako podstawę funkcjonowania tej części społeczeństwa. Nie trzeba przypominać, że cywilne, otwarte ośrodki naukowe, szczególnie w mniejszych miejscowościach, nie mają takiej osłony kontrwywiadowczej jak np. wojskowe placówki badawcze.

Działaniom wywiadu naukowo-technicznego (WNT) strony chińskiej ma przede wszystkim sprzyjać słaba świadomość kontrwywiadowcza wśród Amerykanów, szczególnie wśród potencjalnych celów działań infiltracyjnych na uczelniach lub w ośrodkach badawczych. W dodatku, w gronie ponad miliona studentów zagranicznych uczących się w amerykańskich jednostkach akademickich, jedną z największych grup są już obecnie studenci z Chin.

W samym tylko roku akademickim 2015-2016 było to, zgodnie z informacjami TIME, około 330 tys. obywateli ChRL. Stanowi to samo w sobie idealne udogodnienie dla działań chińskich służb wywiadowczych i jednocześnie znacząco zwiększa poziom trudności w sferze działań kontrwywiadowczych w przypadku FBI. Należy podkreślić, że na dyrektora Chrisa Wray`a, w tym kontekście, spadła krytyka ze strony organizacji OCA czyli Asian Pacific American Advocates. Reprezentuje ona interesy m.in. obywateli Stanów Zjednoczonych pochodzenia azjatyckiego i ostro sprzeciwia się łączeniu narodowości studentów z działaniami służb.

Dyrektor FBI potwierdził, że jego służby monitorują aktywność Instytutu Konfucjusza zaangażowanego w szereg projektów edukacyjnych w Stanach Zjednoczonych. W trakcie dyskusji z senatorami, pojawiła się sugestia, że znaczna część działań wspomnianego Instytutu ma w sobie elementy budowania wpływu na społeczeństwo amerykańskie, stając się ważnym elementem w rywalizacji obu mocarstw. Podkreślano min. wykorzystywanie zasobów instytutu do działań propagandowych na amerykańskich uczelniach. Ze szczególnym uwzględnieniem łączenia nauki języka chińskiego z elementami przekazu propagandowego, zgodnego z linią polityczną strony chińskiej.

FBI od dłuższego czasu prowadzi działania mające na celu uświadomienie środowiska akademickiego w Stanach Zjednoczonych co do aktywności obcych służb specjalnych. Jednak obecna ofensywa chińskiego wywiadu jest na tyle odczuwalna, że FBI zdecydowało się m.in. na opublikowanie własnego, fabularyzowanego filmu dokumentalnego na YouTube. W „Grze pionków” zaprezentowana została sylwetka amerykańskiego studenta Glenna Duffie, który w trakcie nauki w Szanghaju został pozyskany do współpracy przez wywiad Chin.