Zgodnie z ustawą, Agencja Rezerw Materiałowych pozostająca w gestii ministra właściwego ds. energii będzie zastąpiona Rządową Agencją Rezerw Strategicznych nadzorowaną przez premiera. W sytuacjach kryzysowych nowa Agencja będzie mogła dokonywać szybkich zakupów z pominięciem przepisów o zamówieniach publicznych.

W związku z tym, że podczas drugiego czytania zgłoszone zostały poprawki, projekt powinien być ponownie rozpatrzony przez komisję ds. energii, klimatu i aktywów państwowych. Posłowie opowiedzieli się jednak za przejściem do trzeciego czytania projektu (głosowania) bez konieczności odsyłania go do komisji.

Nie przychylono się do wniosku KO o odrzucenie projektu w całości, a także do poprawek Koalicji dotyczących przesunięcia terminu wejścia w życie ustawy oraz usunięcia zapisów, które przyzwalają na ominięcie przy zakupach Prawa zamówień publicznych.

Celem ustawy - jak wskazano w uzasadnieniu - jest bardziej efektywne zabezpieczenie kraju i obywateli na wypadek zagrożeń, mogących wywołać zakłócenia w podaży i popycie niektórych towarów i dóbr na rynku, co mogłoby mieć negatywne konsekwencje dla bezpieczeństwa państwa, w tym dla życia i zdrowia obywateli. "Przykład pandemii COVID-19 i wywołanych w związku z nią niedoborów asortymentu medycznego jest jedną z przyczyn wskazujących na konieczność wprowadzenia nowych rozwiązań prawnych" - napisano.

Ustawa poszerza zakres zadań, które do tej pory były realizowane przez Agencję Rezerw Materiałowych. Zwiększa też katalog asortymentu rezerw. W ramach tworzenia rezerw strategicznych przewidziano możliwość utworzenia rezerw, które nie zostały zaplanowane w programie ich tworzenia w sytuacji, gdy występuje brak albo znaczny deficyt określonych asortymentów.

Podstawowym trybem udostępniania rezerw strategicznych będzie decyzja premiera. Będą dodatkowe szczególne tryby udostępniania rezerw na potrzeby ministra obrony, ds. spraw wewnętrznych, sprawiedliwości czy szefa ABW.

Rezerwy będą mogły być udostępniane w innych okolicznościach niż kryzysowe. Premier będzie miał prawo nieodpłatnie udostępnić określony specjalistyczny sprzęt techniczny np. na wsparcie celów społecznych lub przedsięwzięć gospodarczych, w szczególności związanych z budową, modernizacją lub remontem infrastruktury. Agencja będzie natomiast mogła udostępniać nieodpłatnie lub odpłatnie maszyny lub urządzenia stanowiące część specjalistycznego asortymentu technicznego rezerw strategicznych. Podobnie będzie z udostępnianiem asortymentów medycznych na cele związane z ochroną zdrowia z tym, że będzie to odpłatne.

System rezerw strategicznych będzie, tak jak do tej pory, finansowany z budżetu państwa w formie dotacji celowej i podmiotowej. Większość zapisów ustawy ma wejść w życie 14 dni od ogłoszenia.

Za ustawą zagłosowało 239 posłów, 164 było przeciw, 53 wstrzymało się.

PAP/IS24