Jak podkreślają twórcy projektu w dokumentach, wprowadzenie zmian w postępowaniu kwalifikacyjnym w stosunku do kandydatów ubiegających się o przyjęcie do służby w Policji jest niezbędne. "Modernizacja" przepisów z 2012 roku ma wpłynąć na jego przebieg i dynamikę. Nie ma wątpliwości co do tego, że resort odpowiada w ten sposób na niemałe problemy kadrowe formacji, w której - zgodnie ze stanem na 31 grudnia 2019 roku - liczba wakatów w garnizonach policyjnych (województwach) wynosiła 4282. Natomiast liczba służących w policji funkcjonariuszy - 98 820 policjantów. Jak podkreślali na początku bieżącego roku związkowcy, liczba wakatów jest jednak nieco wyższa, gdyż ta podana przez KGP, nie obejmuje braków w szkołach policji, których liczbę wskazano na 207. 

W ocenie MSWiA, wprowadzenie zmian przełoży się na wzrost liczby kandydatów, a w konsekwencji uzupełnienie wakatów w Policji. Jak wylicza resort w ocenie skutków regulacji, skróceniu ulegną okresy karencji, stosowane wobec kandydata do służby w przypadku uzyskania przez niego negatywnego wyniku z poszczególnego etapu postępowania kwalifikacyjnego, co umożliwić ma mu szybsze, ponowne przystąpienie do postępowania kwalifikacyjnego, a w konsekwencji zakończenie tego postępowania przez większą liczbę kandydatów. Co więcej, przed zatwierdzeniem listy kandydatów przełożony właściwy w sprawie postępowania kwalifikacyjnego ponownie dokonywał będzie sprawdzenia prawdziwości danych kandydata w policyjnych systemach informatycznych. Uwzględniając czas, jaki upływa od pierwszego sprawdzenia do zakończenia postępowania kwalifikacyjnego, ponowne sprawdzenie stanowić będzie potwierdzenie, czy kandydat w dalszym ciągu spełnia warunki przyjęcia do służby w Policji.

Jak czytamy w dokumentach dołączonych do projektu, rozporządzenie MSWiA z 2012 roku dotyczące postępowania kwalifikacyjnego w stosunku do kandydatów ubiegających się o przyjęcie do służby w Policji wymaga również dostosowania do zmian, które pojawiły się w ustawie o Policji oraz rozporządzeniu MSWiA z 2018 roku, w sprawie wykazu chorób i ułomności, wraz z kategoriami zdolności do służby w Policji, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Państwowej Straży Pożarnej oraz Służbie Ochrony Państwa . 

Wydanie rozporządzenia (...) w sprawie postępowania kwalifikacyjnego w stosunku do kandydatów ubiegających się o przyjęcie do służby w Policji wpłynie na uproszczenie postępowania kwalifikacyjnego do służby w Policji, a w konsekwencji może przyczynić się do wzrostu liczby osób przystępujących do tego postępowania oraz zwiększenia dynamiki przeprowadzania tego postępowania. Ponadto, opracowanie ww. rozporządzenia ujednolici czynności związane z zarządzaniem postępowania kwalifikacyjnego do służby w Policji poprzez wprowadzenie obowiązku publikowania odrębnego ogłoszenia dla kandydatów do służby, o których mowa w art. 25 ust. 3 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji, a także sprawdzać będzie motywację do służby w Policji kandydatów, dotyczącą opanowania wiedzy z zakresu funkcjonowania Policji, ocenianej w teście wiedzy.

Jak podkreślają twórcy projektu, zgodnie z nowymi przepisami, test wiedzy i test sprawności fizycznej będzie mogła przeprowadzać komenda wojewódzka (Stołeczna) Policji, w miejscu wskazanym przez przełożonego właściwego w sprawie postępowania kwalifikacyjnego, co może wpłynąć na poprawę komfortu kandydata, który będzie mógł przystąpić do ww. etapów bez potrzeby przemieszczania się do jednostki szkoleniowej, często znajdującej się w sporej odległości od miejsca jego zamieszkania.

Zmienić ma się również zakres tematyczny testu wiedzy, który ma obejmować zasady funkcjonowania Policji. "Zatem zasadne jest, aby test sprawdzał wiedzę kandydata właśnie z tego zakresu, co potwierdzi jego motywację do pojęcia służby w Policji, a także przybliży mu zagadnienia związane z jej funkcjonowaniem" - czytamy w uzasadnieniu. Wiedza uzyskana podczas przygotowywania się do tego testu ma być weryfikowana, utrwalana oraz pogłębiana podczas odbywania szkolenia zawodowego podstawowego, na które każdy nowo przyjęty funkcjonariusz kierowany jest od razu po przyjęciu do służby w Policji. Obecnie test wiedzy przeprowadza się z zakresu funkcjonowania władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej oraz z zakresu bezpieczeństwa publicznego.

Co ciekawe, twórcy projektu dodali przepisy dotyczące tego, z czego podczas testu wiedzy oraz testu psychologicznego nie będzie mógł korzystać kandydat. Na liście znajdziemy "urządzenia służące do przekazu, odbioru lub zapisu informacji", a także inne niedopuszczone materiały pomocnicze. Zwiększono także liczbę stosowanych na etapie testu psychologicznego metod badawczych i dostosowano do tej zmiany ich nazewnictwo.

Zmodyfikowano system punktowy stosowany podczas oceny preferencji z tytułu posiadanego przez kandydata wykształcenia, odstępując od wskazywania kierunków wykształcenia wyższego przydatnych do służby w Policji oraz przyznano punkty za posiadanie tytułu zawodowego magistra lub magistra inżyniera (8 punktów), tytułu zawodowego licencjata lub inżyniera (7 punktów) i tyle samo za średnie wykształcenie i zaliczoną klasę policyjną. Modyfikacji ulegnie również system punktowy stosowany podczas oceny umiejętności posiadanych przez kandydata do służby.

Zgodnie z danymi, pochodzącymi z Centralnego Rejestru Doboru Kandydatów, czyli aplikacji informatycznej wspierającej postępowanie kwalifikacyjne do służby w Policji, rocznie średnio przystępuje do niego 21 322 kandydatów (są to uśrednione dane z lat 2016-2018). Na 1 czerwca 2019 roku pozytywny wynik z testy psychologicznego uzyskało 1 734 kandydatów, którzy przystąpili następnie do kolejnych etapów postępowania kwalifikacyjnego. Natomiast 299 kandydatów spełniało warunki przyjęcia do służby i oczekiwało na umieszczenie na liście kandydatów. 

Przypomnijmy, że rekrutacja do policji to cztery etapy, czyli test wiedzy, test sprawności fizycznej, test psychologiczny oraz rozmowa kwalifikacyjna. Największe kandydatów ma żegnać się z szansą na założenie policyjnego munduru na etapie testu psychologicznego. Zgodnie z danymi przekazanymi przez rzecznika Komendy Głównej Policji, insp. Mariusza Ciarkę, to właśnie na tym etapie odpadać ma nawet 70 proc. kandydatów. 

Komenda Główna Policji informowała na początku roku, że w 2019 roku do służby przyjęto 4655 policjantów, czyli o 155 mundurowych więcej niż pierwotnie planowano. Dodatkowo Policja przekonuje, że gdyby nie ograniczenia szkoleniowe (liczba miejsc w szkołach policyjnych, możliwości kadry nauczającej i infrastruktura szkoleniowa) "formacja byłaby w stanie przyjąć o wiele więcej kandydatów". 

Czy dzięki zmianom stan zatrudnienia w policji zwiększy w tym roku? Biorąc pod uwagę plany związane z przyjęciami do służby - jeśli zostaną zrealizowane, a liczba mundurowych, którzy zdecydują się odejść z formacji będzie podobna - jest to raczej niemożliwe. Otwartym pytaniem pozostaje też ilu mundurowych zdecyduje się opuścić policyjne szeregi. Biorąc bowiem pod uwagę możliwości KGP, nawet jeśli poprawiona zostanie infrastruktura i baza noclegowa szkół policyjnych - co zapowiada formacja - to właśnie liczba odejść może okazać się kluczowa jeśli chodzi o tegoroczny poziom wakatów.

Jak podkreślał w rozmowie z InfoSecurity24.pl szef formacji, gen. insp. Jarosław Szymczyk jeszcze w 2018 roku, z wakatami można byłoby walczyć obniżając próg wymagań, ale problemem nie jest brak chętnych do służby. "(...) oni niestety nie potrafią przebrnąć przez proces rekrutacji" - powiedział komendant. Już wtedy zapowiedział on, że należy zrewidować sam tryb przyjmowania do formacji, dodając że prace nad reformą już wtedy trwały.