Legislacja
Rządowy plan na finansowanie służb. Projekt budżetu na 2022 rok opublikowany
Projekt ustawy budżetowej na 2022 rok został przyjęty przez rząd i skierowany do prac w Radzie Dialogu Społecznego. Jak finansowo będzie on wyglądał dla służb mundurowych i specjalnych? Na wiążącą odpowiedź na to pytanie jest jeszcze nieco za wcześnie, bo wpływ na to jakimi środkami realnie dysponować będą np. służby podległe MSWiA czy Służba Więzienna, zależy m.in. od zapowiadanych, choć wciąż nieznanych, ustaw modernizacyjnych. Biorąc jednak pod uwagę kwoty zapisane dziś w rządowym planie, widać że budżety poszczególnych służb nie za wiele różnią się od tych, jakie przewidziano dla nich w roku bieżącym, choć plany - poza jednym przypadkiem - przewidują generalnie niewielkie wzrosty finansowania.
To dopiero początek dalekiej drogi jaką, by stać się ostatecznie obowiązującym prawem, musi przejść najważniejsza z punktu widzenia finansów państwa ustawa. Chociaż przyjęcie projektu budżetu na 2022 rok przez rząd to dopiero pierwszy krok, a w toku prac szereg zapisów może ulec zmianie, już dziś patrząc na zaprezentowane liczby widać kierunek w jakim przyszłoroczny budżet będzie zmierzał. Jak zatem wyglądał będzie ten przyszły budżetowy rok?
Na najwięcej pieniędzy, co nie powinno dziwić biorąc pod uwagę wielkość formacji, liczyć może w przyszłym roku policja. Na jej funkcjonowanie rząd przewiduje niecałe 11 mld złotych (dokładnie 10 984 173 000 zł). Tym samym policja zanotować może niewielki wzrost w porównaniu z rokiem 2021. W tym roku budżet formacji to nieco ponad 10,1 mld złotych, choć to nie jedyne pieniądze jakie policja ma do dyspozycji, a wszystko dzięki tzw. wydatkom niewygasającym, w ramach których dodatkowo policja może wydać prawie 872 mln złotych. Czy w przyszłym roku sytuacja się powtórzy i rząd zdecyduje się przenieść część tegorocznych pieniędzy na rok 2022, jak na razie nie wiadomo.
Drugą "najbardziej kosztowną" służbą podległą MSWiA, jest Państwowa Straż Pożarna. W przyszłym roku Komenda Główna PSP, komendy wojewódzkie i powiatowe, łącznie do wydania mają otrzymać ponad 3,408 mld złotych (dokładnie 3 408 092 000 zł). Dla porównania budżet w roku bieżącym wynosi 3,2 mld i to nie biorąc pod uwagę pieniędzy z ubiegłego roku, które wydać można do 30 listopada. Łącznie – dodając środki z tzw. niewygasów, jakie do dyspozycji ma KG PSP oraz komendy wojewódzkie – mowa o przeszło 112 mln złotych. Abstrahując jednak od wydatków niewygasających, PSP może w przyszłym roku mieć w budżecie o ponad 200 mln złotych więcej niż w roku bieżącym.
Więcej pieniędzy otrzymać może także Straż Graniczna. Jej budżet na przyszły rok – zgodnie z planem – może być wyższy o ponad 100 mln złotych. W roku 2021 wynosi on 1,713 mld złotych (plus wydatki niewygasające w wysokości 11,3 mln złotych), podczas gdy na przyszły rok zaplanowano 1 834 988 000 złotych. Podobnie, choć oczywiście w nieco mniejszej skali, sytuacja wyglądać może w Służbie Ochrony Państwa. Jej tegoroczny budżet to 329 342 000 złotych (plus wydatki niewygasające w wysokości 25 mln złotych), a przyszłoroczny plan opiewa na 348 312 000 złotych. Więcej pieniędzy otrzymać może też Służba Więzienna, która w tym roku do dyspozycji ma ponad 3,46 mld złotych, a w przyszłym jej budżet wynosić ma 3 696 159 000 złotych.
Agencja Wywiadu znów na minusie
Kolejny rok "na plusie" zacząć mogą dwie spośród trzech niewojskowych służb specjalnych. Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego w 2022 roku otrzymać ma prawie 650 mln złotych (649 688 000 zł), a Centralne Biuro Antykorupcyjne 217,2 mln złotych. Wzrost budżetów – w porównaniu z rokiem bieżącym – to odpowiednio w przypadku ABW ponad 18 mln złotych (w 2021 roku budżet ABW to 631,6 mln), a przypadku CBA ok. 6 mln złotych (budżet CBA na 2021 roku wynosił nieco ponad 211 mln złotych, ale Biuro ma też do dyspozycji dodatkowo ponad 22 mln złotych w ramach środków niewygasających).
Jedyna wśród "cywilnych" służb specjalnych, która zanotować może spadek finansowania, to Agencja Wywiadu. Jednak w jej przypadku tendencję tę widać od lat. W 2020 roku AW do dyspozycji miała prawie 282 mln złotych, a przed nowelą budżetu z końca 2020 roku, niespełna 271 mln złotych. W tym roku, Agencja dysponuje środkami w wysokości nieco ponad 252 mln złotych (plus 11 mln złotych w ramach tzw. środków niewygasających), a – zgodnie z planem – w przyszłym roku pieniędzy będzie mniej o ok. 5 mln złotych, bowiem projekt ustawy budżetowej na rok 2022 zakłada, że AW dostanie nieco ponad 247 mln złotych (247 158 000 zł).
Może być lepiej?
Budżety służb, szczególnie te z pierwszych wersji projektów ustaw, mogą docelowo odbiegać od kształtu jaki przyjmą, kiedy pod ustawą budżetową znajdzie się prezydencki podpis. Jedno jednak wiemy na pewno, środki jakimi dysponują np. służby podległe MSWiA mogą być znacząco wyższe. O ile? Odpowiedź na to pytanie znajduje się w projekcie ustawy modernizacyjnej, który jednak – choć teoretycznie obowiązywać ma od stycznia 2022 roku – nie został jeszcze zaprezentowany publicznie. Jak zapewniają przedstawiciele resortu spraw wewnętrznych i administracji dokument jest w zasadzie gotowy, jednak wciąż trwają wewnątrzrządowe konsultacje. Zdaniem Rafała Jankowskiego, przewodniczącego NSZZ Policjantów, obiekcje dotyczące projektu przygotowanego przez MSWiA ma minister finansów, i to jego sprzeciw jest powodem opóźnień. Dziś nie wiadomo więc ani kiedy projekt zostanie zaprezentowany, ani jakie kwoty przewidziane będą dla poszczególnych formacji. Rąbka tajemnicy uchylił wprawdzie – jeszcze w maju - w rozmowie z InfoSecurity24.pl Maciej Wąsik, wiceszef MSWiA, mówiąc, że rząd na kolejną ustawę modernizacyjną planuje kwotę nie mniejszą niż ta, którą do dyspozycji służby miały w poprzedniej edycji (chodzić więc może o ok. 9 mld złotych), to deklaracje te, a od momentu ich złożenia minęły prawie 4 miesiące, wciąż nie znalazły potwierdzenia w opublikowanym projekcie, a więc głosy mówiące o tym, że problem z nową mundurową modernizacją jest, mogą nie być pozbawione sensu.
Czytaj też: Fundusz nagród powróci w 2022 roku
Wraz z projektem ustawy budżetowej na przyszły rok rząd zaprezentował projekt ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2022, potocznie zwany ustawą okołobudżetową. To właśnie w niej, w 2021 roku, znalazły się zapisy, w myśl których do życia nie powołano funduszy nagród w całej, szeroko pojętej sferze administracji publicznej, w tym w służbach mundurowych. Krok ten był i jest powszechnie krytykowany przez przedstawicieli wszystkich formacji, i choć mowa o – relatywnie – niewielkich w skali budżetu państwa środkach, wciąż jest jedną z kwestii spornych podnoszonych w relacjach mundurowi-rząd. Sytuacja ta, zgodnie z projektem ustawy okołobudżetowej na przyszły rok, ma się jednak nie powtórzyć. W dokumencie nie znalazły się bowiem analogiczne do tych z 2021 roku zapisy, a co za tym idzie fundusze nagród powinny zostać powołane do życia.
Jaki jest mundurowy budżet na 2022 rok? Chcąc scharakteryzować go jednym słowem, wydaje się, że jest on po prostu bezpieczny, choć to jaki "margines błędu" przewidział rząd, pozostaje pytaniem otwartym. Czy takie finansowanie pozwoli służbom na rozwój? Z pewnością pozwoli im funkcjonować, choć o rozrzutności raczej nie ma co myśleć. Budżet to jednak tylko tylko część tego finansowego medalu, a formacje z niecierpliwością czekają na to, aż rząd pokaże co jest po jego drugiej – wynikającej z kontynuacji modernizacyjnych programów - stronie.